Wad, zeegaten en volle zee

Terschelling uit de lucht

De Waddenzee is ons leslokaal voor de deur van Harlingen. Door onze jarenlange ervaring kennen we het Wad en de zeegaten als onze broekzak. De zeegaten vormen de poort naar volle zee, in deze gebieden hebben de wind en de getijdestromen invloed op de golven.

De Waddenzee

Het Waddenzeegebied loopt van Esbjerg in Denemarken tot Den Helder. Voordat de Afsluitdijk werd aangelegd behoorde ook de Zuiderzee tot de Waddenzee. Het Waddenzeegebied staat, met uitzondering van het Deense deel sinds 2009 op de lijst van UNESCO Werelderfgoed omdat er wereldwijd maar enkele vergelijkbare gebieden zijn. Typerend zijn de tijdens eb droogvallende zandplaten die gescheiden worden door meer of minder diepe geulen.

De Waddenzee is een belangrijk leefgebied voor vele vogels, een overwinterplek voor trekvogels en er komen twee soorten zeehonden voor. Het ondiepe, relatief warme water herbergt grote aantallen planten en dieren.

Het eiland Schiermonnikoog en de duinen van Texel zijn nationale parken. Ook het Duitse deel van de Waddenzee is natuurreservaat.

In de westelijke Waddenzee zijn mosselkwekerijen waar mosselzaad wordt uitgezet. Droogvallende wadplaten mogen al jarenlang niet meer bevist worden omdat daarmee een belangrijke voedselbron voor typische wadvogels zoals de eidereend en scholeksters verstoord wordt.

Door de steeds verplaatsende geulen en banken vereist het bevaren van de Waddenzee speciale kennis en ervaring. Nog steeds varen er vaak schepen met platte bodems en zijzwaarden en de traditionele zeilende vrachtvaarders als klippers, tjalken en aken.

Texel is het grootste Nederlandse Waddeneiland. Het eilandje Noorderhaaks behoort ook tot Texel. Het hele duingebied van Texel vormt het Nationaal Park Duinen van Texel. Door de open ligging direct aan de Noordzee staat het eiland continu bloot aan invloeden die hun weerslag hebben op de duinen. Bij zware storm kunnen grote delen van duinen weggeslagen worden. Door middel van zeeweringen en dijken wordt het eiland beschermd. De rede van Texel was in de VOC tijd met name voor de noordelijke VOC-plaatsen een belangrijke tussenstop voordat men daadwerkelijk naar de Oost vertrok. De vertrekkende schepen lieten er hun ankers zakken en wachtten tot de wind uit de juiste richting kwam.

Vlieland is na Schiermonnikoog de dunstbevolkte gemeente van Nederland en ligt in de provincie Friesland. Vroeger was er naast Oost-Vlieland nog een tweede dorp, genaamd West-Vlieland totdat het in 1736 verdween in zee door overstromingen. De vuurtoren van Vlieland is zelf maar 9,5 meter hoog maar door de ligging boven op de Vuurboetsduin , schijnt de toren 51 meter boven de zeespiegel. De Vliehors is een verbreed strand van ongeveer 24 kilometer op de westelijke helft van Vlieland, dat voor een groot deel in gebruik is als oefenterrein. De jachthaven van Vlieland is het hele jaar geopend maar in de zomermaanden een druk bezochte plek. De sterke stroom voor de jachthaven staat dwars op de ingang en vereist concentratie tijdens de aanloop.

Terschelling  is in de Middeleeuwen ontstaan uit twee zandplaten, het eiland behoort tot de provincie Friesland. Het eiland Griend, het natuurreservaat ten zuiden van Terschelling, behoort ook tot de gemeente.

In de natte duinvalleien van Terschelling komt de cranberry voor, deze plant belandde op het eiland nadat in 1845 een Amerikaans vat met bessen aanspoelde.

De havens van Terschelling liggen aan de westkant van het eiland. Behalve in de jachthaven loopt er gedurende het hele tij een redelijke stroom door de haven. Terschelling heeft meer zon en regen waait eerder over dan in de rest van Nederland. De combinatie van de open horizon, de grenzeloze lucht die zich boven Terschelling uitstrekt en de natuurlijke overgang tussen wadplaten en de zee maakt een bezoek aan het eiland  tot een bijzondere ervaring.